Tasarladığımız bir projenin çizimlerini ya da maketlerini fiziksel olarak gerçeğe dönüştürmenin yolu malzeme seçimleridir. Bu yazıda mimarların malzemelere nasıl karar verdiğini, neyin doğru olduğunu nasıl bildiğimizi, malzemelerin bize nasıl hissettirdiklerini paylaşacağız.
Mimari malzeme seçimleri aslında projenin erken tasarım aşamasında yapılmalıdır. Çünkü binanın formunu ya da iç mekanların karakterini onlar oluşturur. Tabiki binanın kendi formu, proporsiyonları da önemli. Malzemeler ve form projeyi birlikte ortaya çıkarır.
Farklı projelerde aynı malzemeler seçilse bile hangi malzemeden hangi oranda kullanıldığı, hangisinin daha baskın olduğu, yüzey bitişleri ne hissettirmek istediği ile ilgili olarak tamamen farklı projeler ortaya çıkabilir.
Malzeme seçimleri yapılırken hangi methodlar uygulanır?
1-Fiziksel özelliklerinin değerlendirilmesi
Malzeme seçiminde dikkat edilecek hususlar aslında malzemenin özelliklerini bilmekten geçer.
Bunlardan fiziksel özellikler:
-Ağırlık
-Yoğunluk
-Gözenekli oluşu
-Hava koşullarına dayanıklılığı
-Akustik özelliği
-Aşınma durumu
-Mukavemeti
-Görünümü
-Renkleri
-Dokusu
-Şekli
-Parlaklığı
-Bakımı
2-Projenin konsept aşamasında örnek görsellerin toplanması
Örnek görseller konsept belirlenirken ya da malzeme seçimlerinde ilham olacaktır.
3-Projenin araziyle/çevreyle görsel ilişkisi
Renkler, yüzeyler, dokular çevredeki bir yeşil alan, bir su öğesi, yakındaki bir bina, tasarlanan iç mekansa pencereden görünen manzara yani projeye ilham olabilecek ve çevresiyle uyum sağlayabilecek malzemeler gözden geçirilmelidir.
4-Bağlayıcılar
-Fiziksel olarak lokasyonu çevre binalarla ilişkisi
-Tarihi ya da kültürel bağlamlar, (örnek: kapadokyada bir bina yapılıyorsa çevredeki yerel taşlar malzeme seçiminde yol gösterebilir.)
-Su, güneş veya rüzgar gibi dış hava koşullarına maruz kalması durumu
5-Malzemenin yarattığı hisler
Seçilen malzemelerle projenin çevresine hissettirdikleri önemlidir. Örneğin ahşa p sıcak bir malzemeyken beton yüzey soğuk bir etki verir. Bunların bir arada kullanılması ile bir denge de oluşturulabilir.
Malzeme yüzeyinin dokusu görsel ve dokunma ile farklı hisler yaratır.
Malzemenin ışığı yansıtmasıyla yine ortamın atmosferi değişir.
6-Maliyet
Malzeme seçiminde rol oynayan bir diğer ve en önemli faktörlerden biri maliyettir.
-Tedarik etmek
-Nakliye
-Uygulama maliyeti
-Bakımı
-Kullanım ömrü
gibi hususlar maliyeti direkt etkileyeceği için malzeme seçerken gözönünde bulundurulmalıdır.
Seçilen malzeme boyutları projedeki proporsiyonlara uygun olmalı ve bu sayede zayiat minimuma indirilmelidir.
Malzemenin kesim şekli, kenar, yüzey bitişleri işçilik maliyetini arttırır.
Proje bütçesi içinde kalarak ve küresel sorunları dikkate alarak özellikle çevre dostu malzemeler seçilmeli geri dönüşümlü, sürdürülebilir binalar ve mekanlar üretilmelidir.