Herhangi birşey tasarlarken mutlaka bir ilham kaynağımız vardır. Daha önce benzer sorunların nasıl çözüldüğünü araştırırız ve bu deneyimler bize rehberlik eder. Peki dünya üzerindeki her türlü zorlu koşula karşı direnç gösteren kendini yenileyen ve sistematiği oturmuş olan doğadan neden ilham almıyoruz? İşte biyomimikri bu konuda bizlere bir perspektif sunuyor.
Biyomimikri nedir?
Biyomimikri kelimesi Yunan kökenlidir ve iki terimden oluşur; Biyo (yaşam) Mimikri (benzetim). Biyomimikri doğayı , doğanın geliştirdiği stratejileri anlayarak, ilham alarak insan problemleri ve ihtiyaçları için çözüm üreten bir disiplindir. Doğanın formlarını, süreçlerini ve ekosistemlerini öğrenir ve bunları taklit eder.
Biyomimikri stratejisi
- Form: Biyomimikri, doğadaki modelleri inceler ve sonra problemleri çözmek için bu tasarımlardan ilham alır.
- Süreç: Bir materyalin nasıl oluştuğunu ya da bir görevin nasıl yerine getirildiğini araştırır.
- Sistem: Doğadaki ekosistemlerin sinerjilerini ve sürdürülebilirliğini yeni oluşturulacak sistemlere ve ekonomilere uygular.
Biyomimikri örnekleri
Mimarlık ve doğa arasındaki diyalog geçmişten bu yana zenginleşerek devam ediyor. Sadece yapıların dış kabuğunun doğadan esinlenmesi değil aynı zamanda işleyiş açısından da doğadan ilham alınması ve projeye yansıtılması önemlidir.
Örneğin; Eastgate Center, Zimbabve, Harare’de bulunan bir alışveriş merkezi ve ofis binasıdır. Eastgate Center, binanın içindeki sıcaklığı kontrol etmek için geleneksel yakıt bazlı klima sistemini kullanmak yerine iklim kontrolünün daha pasif ve enerji verimli mekanizmalarını kullanacak şekilde tasarlanmıştır. Binanın inşaat malzemeleri, çevredeki ortamdan kazanılan ısıyı depolamayı ve bırakmayı sağlayan yüksek bir termal kapasiteye sahiptir. Bu işlem, sıcak gündüz ısı depolamasını artırmak ve serin gece boyunca ısı çıkışı sağlamak için zamanlanmış bir döngü üzerinde çalışan fanlar tarafından kolaylaştırılır. Gece elektrikli fanlar soğuk havayı emer, binanın içinden geçer, termal kütleyi soğutur ve ısıyı baca dışına çıkarır. Termit teknikleri bu bina şekline açıkça uygulanmış ve böylece dış enerji üretimine olan bağımlılık azalmış ve harici enerji tüketimi daha az olmuştur.
Böylelikle havalandırma sistemi maliyeti karşılaştırılabilir bir binanın maliyetinin onda biri kadar olmuştur.
Aşağıdaki linkten projenin mimari olan Mick Pearce’nin de anlatımıyla binada uygulanan sistemi ve detaylarını izleyebilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=VIKYjriWgiY
Dünyadaki enerji kaynaklarının artık tükenmeye başlaması karşısında biyomimikri sürdürülebilirlik için bir umut vermektedir ve sınırsız bir potansiyele sahiptir. İhityacımız olan soruların cevabı yaşadığımız dünyanın her bir köşesinde saklıdır.